| تبیین عوامل ارتقاءدهنده تاب‌آوری خانوادگی در مواجهه با چالش‌های زندگی |
| کد مقاله : 1196-MOA |
| نویسندگان |
|
امیرحسین ملکیان *1، زهرا غزل‌باش‌فرد2 1دانشجوی کارشناسی‌ارشد رشته مشاوره در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران. 2گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران |
| چکیده مقاله |
| مقدمه:تاب‌آوری خانوادگی یکی از مؤلفه‌های کلیدی در حفظ پویایی، انسجام و سلامت روانی اعضای خانواده در مواجهه با بحران‌ها و چالش‌های زندگی است. بررسی این پدیده در بستر فرهنگی جامعه ایرانی، به‌ویژه در کلان‌شهر تهران، نیازمند رویکردی کیفی و بومی‌نگر است تا فرآیندهای مؤثر بر حفظ و ارتقاء آن به‌درستی شناسایی شود. هدف:پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تبیین عوامل ارتقاءدهنده تاب‌آوری خانوادگی در خانواده‌های ساکن تهران و با بهره‌گیری از رویکرد نظریه داده‌بنیاد انجام شده است. روش:این مطالعه با روش کیفی و رویکرد نظریه زمینه‌ای (گرندد تئوری) صورت گرفت. جامعه پژوهش خانواده‌های ساکن شهر تهران بود. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند و سپس نظری انجام شد و داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۱۲ نفر (۶ زن و ۶ مرد) گردآوری شد. داده‌ها با استفاده از روش کدگذاری سه‌مرحله‌ای (باز، محوری و انتخابی) تحلیل شدند. یافته‌ها:تحلیل داده‌ها منجر به شناسایی سه مقوله اصلی شد. نخست، «انسجام درون‌خانوادگی» که شامل گفت‌وگوی مؤثر، حمایت متقابل و حل مسئله مشترک بود. دوم، «منابع معنابخش و اعتقادی» که دربردارنده ایمان دینی، امید به آینده و معنایابی در دل رنج‌هاست. سوم، «سرمایه‌های اجتماعی پیرامونی» که به نقش حمایت اجتماعی، بهره‌مندی از خدمات مشاوره‌ای و تعامل مثبت با بستگان در تقویت تاب‌آوری اشاره دارد. بحث و نتیجه‌گیری:تاب‌آوری خانوادگی پدیده‌ای چندبعدی و پویا است که در تعامل میان عوامل درون‌خانوادگی، معنایی و اجتماعی شکل می‌گیرد. یافته‌های این پژوهش می‌تواند مبنای طراحی مداخلات روان‌شناختی و آموزشی در جهت تقویت پایداری و انسجام خانواده‌ها در برابر چالش‌های زندگی باشد. |
| کلیدواژه ها |
| تاب‌آوری خانوادگی، نظریه داده‌بنیاد، عوامل حفاظتی، انسجام خانوادگی، چالش‌های زندگی |
| وضعیت: پذیرفته شده |